Milli Muharip Uçak için sensör füzyonu geliştirildi
Yerli ve milli savunma sanayisinin gözde kuruluşlarından biri olan TUSAŞ, bugünlerde oldukça hareketli bir dönem yaşıyor… Milli Muharip Uçak (MMU), ANKA-3, Hürjet, Hürkuş’un yanı sıra daha önce devam eden platform ve altyapı çalışmaları tüm hızıyla ilerliyor.
Genel Müdür Temel Kotil’in idaresinde kendi alanında dünyanın en iyileri arasına yükselen TUSAŞ’ta herkesin ilgi gösterdiği projelerden biri de tabi ki ülkemizin ilk yerli ve milli savaş uçağı olarak adlandırılan projesi. Milli Muharip Uçak.
İlk taksi testini 17 Mart’ta yapan ve üzerinde iki binden fazla kişinin çalıştığı dev platformun adının önümüzdeki günlerde Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanması bekleniyor.
Milli Muharip Uçak Başkanı Benan Aylangan ile TUSAŞ’ın Kahramankazan’daki tesislerinde bir araya geldik ve MMU hakkında en çok sorulan sorulara yanıt aradık. Bazı sorularımıza net cevaplar alırken, bazı kritik konularda zımni karar devam ettiği için bazı sorularımızın cevaplarını öğrenemedik.
ÇOK DEĞERLİ BİR EKOSİSTEM KURULDU
Ürün Müdürü Aylangan, MMU ile ilgili eleştirel bir tespitle başlıyor… Milli Muharip Uçak’ın sadece bir savaş uçağı tasarım projesi olmadığını söylüyor ve burada çok pahalı bir ekosistem geliştirildiğinin altını çiziyor.
Aylangan, hem projenin gerekliliklerini ortaya koyan hem de bu ihtiyaçlar doğrultusunda çalışan başta Savunma Sanayii Başkanlığı ve Türk Hava Kuvvetleri olmak üzere Türk savunma sanayii firmalarına parantez açıyor. Uçaktaki birçok alt sistemin Türk savunma sanayi firmaları tarafından tasarlandığını, geliştirildiğini ve nihayetinde test edildiğini anlatıyor.
Milli Muharip Uçak için ‘yerli tarife’ sorumuz “En yüksek yerellik seviyesine sahiptir”o cevaplar.
YERLİ MOTOR İÇİN ÇALIŞMALAR DEVAM EDİYOR
Yerli ve milli savunma sanayisine ait bir platform denilince akla hemen gelen ilk iki şey motorlar ve mühimmattır. MMU’nun hâlihazırda ABD yapımı bir motor taşıdığını ve test süreçlerinin bu motorla tamamlanacağını biliyoruz.
Benan Aylangan, MMU’nun önümüzdeki dönemlerde yerli motora sahip olacağını ve bu süreçle ilgili çalışmaların devam ettiğini açıklıyor. Düşük görüş, savaş uçakları için en değerli konulardan biri… Yerli motorun bu süreçte nasıl bir test yapacağını merak ediyoruz. Aylangan, yerli motorun çok düşük ısıl emisyon maliyetine sahip olacağının altını çiziyor.
TÜM PROTOTİPLER ‘UÇACAK’
Özellikle hava projelerinde ‘prototip’ sorunu bazen farklı işleyebiliyor… Örneğin bir savaş uçağının yer testleri için prototip üretiliyor. Testler tamamlandı. O prototip uçmuyor. Elde edilen bilgiler uçacak olan platforma aktarılır.
Benan Aylangan, MMU’daki bu süreçte 6 ila 8’in ortasında uçacak bir prototip olacağı bilgisini paylaşıyor. Böylece hem yer hem de hava testlerinin çok daha hızlı tamamlanabileceğine dikkat çekiyor.
MMU’DA ELEKTRONİK HARP KABİLİYETİ NE OLACAK?
Harp alanında son yılların en kıymetli sorunlarından biri hiç şüphesiz elektronik harp ve karıştırmadır. Aylangan, Türk Hava Kuvvetlerinin bu konuda çok üst düzeyde olduğunu ve taleplerinin buna göre şekillendiğini söylüyor.
Proje sahibinden gelen talepler doğrultusunda hem TUSAŞ hem de ASELSAN ve başta TÜBİTAK olmak üzere diğer ilgili kurumlar adımlar atıyor. Milli Muharip Uçak’ın elektronik harp ve karıştırma…
Aylangan, Türk Hava Kuvvetleri’nin çok üst düzeyde olduğunu ve taleplerinin buna göre şekillendiğini söylüyor.
Proje sahibinden gelen talepler doğrultusunda hem TUSAŞ hem de ASELSAN ve başta TÜBİTAK olmak üzere diğer ilgili kurumlar adımlar atıyor. Aylangan, Milli Muharip Uçak’ın elektronik harp ve karıştırmada çok iyi bir sınav vereceğinin altını çiziyor.
SAVAŞ UÇAĞI PROJESİ NASIL BU KADAR HIZLI İLERLEDİ?
TUSAŞ çok temel bir kurumdur. Bugüne kadar hem askeri hem de sivil havacılık için son derece değerli işlere imza attılar. Uzun yıllardır F-16 projesi için ortaya koydukları çalışmalar kritik kazanımları beraberinde getirdi.
Benan Aylangan bu süreci vurguladıktan sonra bu yerlerden elde edilen bilgileri söze döküyor ve ‘Projeler nasıl bu kadar hızlı ilerleyebilir?’ sorusunu bu pencereden yanıtlar. Sadece F-16 savaş uçakları ya da dünyanın en büyük motor üreticileriyle değil, ANKA, Hürjet, Hürkuş gibi kendi imkanlarıyla geliştirdikleri projelerle de çalıştıklarını hatırlatıyor.
MİLLİ SAVAŞ UÇAĞINI HANGİ FÜZELER KULLANABİLİR?
Hem uçağın iç silah istasyonu hem de kanat altındaki dış istasyonlarla ilgili bazı sorularımıza. ‘güvenlik’ nedeniyle cevapsız. Ama temelde merak ettiğimiz bir başka bahis de ‘Milli Muharip Uçak hangi füzeleri ateşleyebilir’Aylangan, konuya ayrıntılı bir yanıt veriyor:
“Yerli mühimmat entegrasyonu, Milli Muharip Uçak projesinin en değerli unsurlarından biridir. TÜBİTAK-SAGE, ROKETSAN ve ASELSAN tarafından geliştirilen tüm mühimmatların hem MMU’nun iç silah yuvalarına hem de kanat altındaki dış istasyonlara entegrasyon çalışmalarını yürütüyoruz.
Bunu gerçekleştirirken hem TUSAŞ çalışanları hem de az önce bahsettiğim paydaşların uzmanları ile çalışıyoruz. MMU envantere girdiğinde ihtiyaç duyulan tüm yerli mühimmatı kullanabilecek duruma gelecek.
MMU’nun dahili silah yuvaları, yerli mühimmat entegrasyonuna göre boyutlandırılmıştır. Ayrıca hem uçakla ilgili çalışmalar devam ediyor hem de mühimmat geliştirici firmalarda tasarım çalışmaları ve modifikasyon çalışmaları aynı anda yürütülüyor.”
Milli Muharip Uçak insansız hava araçları ile uçabilecek mi?
ANKA-3, TUSAŞ’ın geçtiğimiz günlerde duyurduğu ve dünya çapında ses getiren bir diğer platform. Aylangan’a MMU ile ANKA-3’ün aynı kolda uçup uçamayacağı cevabını verdi;
“Milli Muharip Uçak projesi ilk etaplarda sadece bir savaş uçağı projesi olarak görülüyordu… Ancak geldiğimiz noktada tartışılan bir diğer kavram da MMU’nun insansız hava araçları ile birlikte harekât ortamında görevini icra edebilmesidir.
Bu ne anlama geliyor? En genel haliyle, MMU’yu uçuran pilot, milli muharebe uçağını kontrol ederken paralel uçan insansız hava araçlarının bazı yeteneklerini kontrol edebilecek. Daha açık bir ifadeyle harekât ortamında birlikte görev icra edebilecekler. Bunlar üzerinde çalışmalarımız devam ediyor. Tabii bu biraz uzun soluklu bir iş ama bunun için kolları sıvadık” dedi.
MİLLİ SAVAŞ UÇAĞI ÇOK GELİŞMİŞ SENSÖRLERE SAHİPTİR
Benan Aylangan ile söyleşimizin sonuna gelirken sosyal medyada sıkça konuşulan füzyon sorununa da kısaca değiniyoruz.
Aylangan, Milli Muharip Uçak’ın sözde ‘yeni nesil’ bir hava aracı olduğunun altını çiziyor ve bu uçak tiplerinin çok önemli düzeyde görev sensörlerine sahip olduğu bilgisini paylaşıyor.
MMU bu haliyle, birçok sensörden binlerce bilginin elde edildiği dev bir platforma dönüşüyor. “Tabi bütün bunları pilota gösterdiğinizde ortaya çok karmaşık bir sistem çıkıyor” diyen Aylangan sözlerini şöyle noktalıyor:
“Sensör birleştirme ya da veri birleştirme dediğimiz olay, en genel haliyle, farklı kaynaklardan aldığınız verileri belirli bir algoritma içinde filtreleyerek pilota görmesi gereken verileri vermektir.
Aslında bu füzyon konusu MMU görev sistemlerinde çok önemli bir yer tutuyor. Bununla ilgili çalışmalarımız devam ediyor. Bu noktada çok iyi durumda olacağımızı söyleyebiliriz.”
